COVID, Καπιταλισμός, Φρίντριχ και Μπόρις
15/07/2022
του Colin Todhunter
Μετάφραση: Π Εμμανουήλ
“Και έτσι καθιστά όλο και πιο φανερό το μεγάλο κεντρικό γεγονός ότι η αιτία της άθλιας κατάστασης της εργατικής τάξης πρέπει να αναζητηθεί, όχι σε αυτά τα μικρά παράπονα, αλλά στο ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα”
Friedrich Engels, Φρειδερίκος Ένγκελς δηλαδή
Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία – 1845
πρόλογος στην αγγλική έκδοση , σ.36
Το ΔΝΤ κ η Παγκόσμια Τράπεζα έχουν προωθήσει εδώ και δεκαετίες μια πολιτική ατζέντα που βασίζεται σε περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες,αυξήσεις στους φόρους που πληρώνουν οι φτωχότεροι και οδηγεί στην υπονόμευση των εργασιακών δικαιωμάτων κ’ της κοινωνικής πρόνοιας
Οι πολιτικές «διαρθρωτικής προσαρμογής» του ΔΝΤ είχαν ως αποτέλεσμα το 52% των Αφρικανών να μην έχουν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και το 83% να μην έχουν δίχτυα ασφαλείας για να ανακάμψουν εάν χάσουν τη δουλειά τους ή αρρωστήσουν…
Ακόμη και το ΔΝΤ έχει δεχτεί ότι οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές τροφοδοτούν τη φτώχεια και την ανισότητα
Το 2021, μια ανασκόπηση της Oxfam για τα δάνεια του ΔΝΤ για τον COVID-19 έδειξε ότι 33 αφρικανικές χώρες ενθαρρύνθηκαν να ακολουθήσουν πολιτικές λιτότητας. Οι φτωχότερες χώρες του κόσμου πρόκειται να πληρώσουν 43 δισεκατομμύρια δολάρια για αποπληρωμή χρέους το 2022, κάτι που διαφορετικά θα μπορούσε να καλύψει το κόστος των εισαγωγών τροφίμων τους……
Η Oxfam και η Development Finance International (DFI) αποκάλυψαν επίσης ότι 43 από τα 55 κράτη μέλη της Αφρικανικής Ένωσης αντιμετωπίζουν περικοπές δημοσίων δαπανών ύψους 183 δισεκατομμυρίων δολαρίων τα επόμενα πέντε χρόνια……
Σύμφωνα με τον καθηγητή Michel Chossudovsky του Κέντρου Έρευνας για την Παγκοσμιοποίηση, το κλείσιμο της παγκόσμιας οικονομίας έχει πυροδοτήσει μια άνευ προηγουμένου διαδικασία παγκόσμιου χρέους. Οι κυβερνήσεις βρίσκονται πλέον υπό τον έλεγχο των παγκόσμιων πιστωτών στη μετά τον COVID-19 εποχή.
Αυτό που βλέπουμε είναι μια de facto ιδιωτικοποίηση του κράτους καθώς οι κυβερνήσεις συνθηκολογούν με τις ανάγκες των δυτικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων
Επιπλέον, αυτά τα χρέη είναι σε μεγάλο βαθμό εκφρασμένα σε δολάρια, συμβάλλοντας στην ενίσχυση του δολαρίου ΗΠΑ και της μόχλευσης των ΗΠΑ επί των χωρών.
Εγείρεται το ερώτημα: τι ήταν πραγματικά ο COVID;
Εκατομμύρια έχουν θέσει αυτό το ερώτημα από τότε που ξεκίνησαν τα lockdown και οι περιορισμοί στις αρχές του 2020. Εάν όντως αφορούσε τη δημόσια υγεία, γιατί να κλείσουν το μεγαλύτερο μέρος των υπηρεσιών υγείας και της παγκόσμιας οικονομίας γνωρίζοντας καλά ποιες θα ήταν οι τεράστιες επιπτώσεις στην υγεία, τις οικονομικές και το χρέος;
Γιατί να οργανώσουμε μια εκστρατεία προπαγάνδας στρατιωτικού τύπου για να λογοκρίνουμε παγκοσμίου φήμης επιστήμονες και να τρομοκρατούμε ολόκληρους πληθυσμούς και να χρησιμοποιούμε όλη τη δύναμη και τη βαρβαρότητα της αστυνομίας για να διασφαλίσουμε τη συμμόρφωση;
Αυτές οι ενέργειες ήταν εντελώς δυσανάλογες σε σχέση με οποιονδήποτε κίνδυνο δημιουργούσε για τη δημόσια υγεία, ειδικά όταν λάβαμε υπόψη τον τρόπο με τον οποίο οι ορισμοί και τα δεδομένα συχνά υποβλήθηκαν σε “μασάζ” και πώς χρησιμοποιήθηκαν εσφαλμένα τα τεστ PCR για να φοβηθούν οι πληθυσμοί
Ο καθηγητής Fabio Vighi του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ υπονοεί ότι θα έπρεπε να ήμασταν καχύποπτοι από την αρχή όταν οι συνήθως αδίστακτες κυρίαρχες ελίτ πάγωσαν την παγκόσμια οικονομία μπροστά σε ένα παθογόνο ιό που στοχεύει σχεδόν αποκλειστικά τους “μη παραγωγικούς” – τους ογδοντάρηδες δηλαδή….
Σημείωση Μεταφραστή: Ο συγγραφέας του κειμένου εννοεί ότι με το πάγωμα της παγκόσμιας οικονομίας οι αδίστακτοι κυρίαρχοι δολοφόνησαν τους ογδοντάρηδες
Υπονοεί δηλαδή ότι οι αδίστακτοι κυρίαρχοι δολοφόνοι δε θα πάγωναν την παγκόσμια οικονομία για να σώσουν νέους, γυναίκες, γέρους και παιδιά, κάτι που η ρουφιανοποιημένη αριστερά δε μπορεί να δει
Όσοι παρανόησαν τα λόγια του καθηγητή Fabio Vighi είναι συνένοχοι και δολοφόνοι
Ο COVID ήταν μια κρίση του καπιταλισμού που μεταμφιέσθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία!
ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ:
Ο καπιταλισμός πρέπει να συνεχίσει να επεκτείνεται ή να δημιουργεί νέες αγορές για να εξασφαλίσει τη συσσώρευση κεφαλαίου για να αντισταθμίσει την τάση πτώσης του γενικού ποσοστού κέρδους. Ο καπιταλιστής χρειάζεται να συσσωρεύσει κεφάλαιο (πλούτο) για να μπορέσει να το επανεπενδύσει και να αποκομίσει περαιτέρω κέρδη. Ασκώντας καθοδική πίεση στους μισθούς των εργαζομένων, ο καπιταλιστής εξάγει επαρκή υπεραξία για να μπορέσει να το κάνει αυτό.
Αλλά όταν ο καπιταλιστής αδυνατεί να επανεπενδύσει επαρκώς (λόγω της μειωμένης ζήτησης για εμπορεύματα, της έλλειψης επενδυτικών ευκαιριών και αγορών, κ.λπ.), ο πλούτος (κεφάλαιο) συσσωρεύεται, υποτιμάται και το σύστημα περνά σε κρίση. Για να αποφευχθεί η κρίση, ο καπιταλισμός απαιτεί συνεχή ανάπτυξη, αγορές και επαρκή ζήτηση…
Σύμφωνα με τον συγγραφέα Ted Reese , το καπιταλιστικό ποσοστό κέρδους έχει πτωτική τάση από περίπου 43% πριν από εκατόν πενήντα χρόνια σε 17% την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα
Αν και οι μισθοί και οι εταιρικοί φόροι έχουν μειωθεί, η εκμεταλλευσιμότητα της εργασίας ήταν ολοένα και πιο ανεπαρκής για να καλύψει τις απαιτήσεις της συσσώρευσης κεφαλαίου.
Μέχρι τα τέλη του 2019, πολλές εταιρείες δεν μπορούσαν να δημιουργήσουν επαρκή κέρδη. Η πτώση του κύκλου εργασιών, οι περιορισμένες ταμειακές ροές και οι ισολογισμοί με υψηλή μόχλευση επικρατούσαν.
Η οικονομική ανάπτυξη αποδυναμωνόταν εν όψει της τεράστιας χρηματιστηριακής κατάρρευσης τον Φεβρουάριο του 2020, η οποία είδε περισσότερα τρισεκατομμύρια να αντλούνται στο σύστημα με το πρόσχημα της «ανακούφισης από τον COVID-19»…
Για να αποφευχθεί η κρίση μέχρι εκείνο το σημείο, είχαν χρησιμοποιηθεί διάφορες τακτικές:
Οι πιστωτικές αγορές διευρύνθηκαν και το προσωπικό χρέος αυξήθηκε για να διατηρηθεί η καταναλωτική ζήτηση καθώς οι μισθοί των εργαζομένων συμπιέστηκαν. Έγινε χρηματοοικονομική απορρύθμιση και επετράπη στο κερδοσκοπικό κεφάλαιο να εκμεταλλευτεί νέους τομείς και επενδυτικές ευκαιρίες.
Ταυτόχρονα, οι εξαγορές μετοχών, η οικονομία του φοιτητικού χρέους, η ποσοτική χαλάρωση και οι μαζικές διασώσεις και επιδοτήσεις και η επέκταση του μιλιταρισμού βοήθησαν στη διατήρηση της οικονομικής ανάπτυξης
Υπήρξε επίσης μια επιτάχυνση μιας ιμπεριαλιστικής στρατηγικής που είδε τα αυτόχθονα συστήματα παραγωγής στο εξωτερικό να εκτοπίζονται από πολυεθνικές εταιρείες και τα κράτη να πιέζονται να αποσυρθούν από τομείς οικονομικής δραστηριότητας, αφήνοντας τους διεθνικούς παίκτες να καταλαμβάνουν τον χώρο που μένει ανοιχτός.
Ενώ αυτές οι στρατηγικές παρήγαγαν κερδοσκοπικές φούσκες και οδήγησαν σε υπερεκτίμηση των περιουσιακών στοιχείων και αύξησαν τόσο το προσωπικό όσο και το δημόσιο χρέος, συνέβαλαν στη συνέχιση της εξασφάλισης βιώσιμων κερδών και απόδοσης της επένδυσης.
Αλλά, το 2019, ο πρώην διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Mervyn King προειδοποίησε ότι ο κόσμος υπνοβατεί προς μια νέα οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση που θα είχε καταστροφικές συνέπειες. Υποστήριξε ότι η παγκόσμια οικονομία είχε κολλήσει σε μια παγίδα χαμηλής ανάπτυξης και η ανάκαμψη από την κρίση του 2008 ήταν πιο αδύναμη από εκείνη μετά τη Μεγάλη Ύφεση.
Ο Κινγκ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ήταν καιρός η Ομοσπονδιακή Τράπεζα και άλλες κεντρικές τράπεζες να ξεκινήσουν συνομιλίες κεκλεισμένων των θυρών με πολιτικούς…
Αυτό ακριβώς συνέβη καθώς οι βασικοί παίκτες, συμπεριλαμβανομένου του BlackRock, του πιο ισχυρού επενδυτικού ταμείου στον κόσμο, συγκεντρώθηκαν για να επεξεργαστούν μια στρατηγική για το μέλλον. Αυτό έγινε ενόψει του COVID
Εκτός από την εμβάθυνση της εξάρτησης των φτωχότερων χωρών από το δυτικό κεφάλαιο, ο Fabio Vighi λέει ότι τα lockdowns και η παγκόσμια αναστολή των οικονομικών συναλλαγών επέτρεψαν στην Fed των ΗΠΑ να πλημμυρίσει τις προβληματικές χρηματοπιστωτικές αγορές – υπό το πρόσχημα του COVID – με φρεσκοτυπωμένο χρήμα, ενώ έκλεισε την πραγματική οικονομία για την αποφυγή υπερπληθωρισμού. Τα lockdown ανέστειλαν τις επιχειρηματικές συναλλαγές, γεγονός που εξάντλησε τη ζήτηση για πίστωση και σταμάτησε τη μετάδοση
Ο COVID παρείχε κάλυψη για μια διάσωση πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων για την καπιταλιστική οικονομία που βρισκόταν σε κατάρρευση πριν από τον COVID. Παρά την δεκαετία ή και περισσότερο «ποσοτικής χαλάρωσης», αυτή η νέα διάσωση ήρθε με τη μορφή τρισεκατομμυρίων δολαρίων που διοχετεύθηκαν στις χρηματοπιστωτικές αγορές από την Fed των ΗΠΑ (τους μήνες πριν από τον Μάρτιο του 2020) και την επακόλουθη «ανακούφιση για τον COVID-19».
ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα και παγκόσμιοι ηγέτες γνώριζαν πολύ καλά ποιος θα ήταν ο αντίκτυπος στους φτωχούς του κόσμου από το κλείσιμο της παγκόσμιας οικονομίας μέσω των lockdown που σχετίζονται με τον COVID.
Αλλά, το ενέκριναν και τώρα υπάρχει η προοπτική ότι πάνω από το ένα τέταρτο του δισεκατομμυρίου περισσότεροι άνθρωποι παγκοσμίως θα πέσουν σε ακραία επίπεδα φτώχειας μόνο το 2022.
Τον Απρίλιο του 2020, η Wall Street Journal ανέφερε ότι το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα αντιμετώπισαν έναν κατακλυσμό αιτημάτων βοήθειας από δεκάδες φτωχότερες χώρες που αναζητούσαν προγράμματα διάσωσης και δάνεια από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με 1,2 τρισεκατομμύρια δολάρια για δανεισμό.
Εκτός από τη συμβολή στην επανεκκίνηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, το κλείσιμο της παγκόσμιας οικονομίας βάθυνε σκόπιμα την εξάρτηση των φτωχότερων χωρών από δυτικούς παγκόσμιους ομίλους ετερογενών δραστηριοτήτων και οικονομικών συμφερόντων
Τα lockdown συνέβαλαν επίσης στην επιτάχυνση της αναδιάρθρωσης του καπιταλισμού που περιλαμβάνει μικρότερες επιχειρήσεις που οδηγούνται σε χρεοκοπία ή εξαγοράζονται από μονοπώλια και παγκόσμιες αλυσίδες, διασφαλίζοντας έτσι συνεχή βιώσιμα κέρδη για τη Big Tech, τους γίγαντες ψηφιακών πληρωμών και τις παγκόσμιες διαδικτυακές εταιρείες όπως η Meta και η Amazon και την εξάλειψη εκατομμυρίων θέσεων εργασίας
Αν και οι επιπτώσεις της σύγκρουσης στην Ουκρανία δεν μπορούν να παραβλεφθούν, με την παγκόσμια οικονομία τώρα να είναι ξανά ανοιχτή, ο πληθωρισμός αυξάνεται και προκαλεί μια κρίση «κόστους ζωής». Με μια οικονομία γεμάτη χρέη, υπάρχουν περιορισμένα περιθώρια αύξησης των επιτοκίων για τον έλεγχο του πληθωρισμού.
Αλλά αυτή η κρίση δεν είναι αναπόφευκτη: ο τρέχων πληθωρισμός δεν προκαλείται μόνο από τη ρευστότητα που διοχετεύεται στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά επίσης τροφοδοτείται από την κερδοσκοπία στις αγορές τροφίμων και την εταιρική απληστία, καθώς οι εταιρείες ενέργειας και τροφίμων συνεχίζουν να αποκομίζουν τεράστια κέρδη σε βάρος των συνηθισμένων Ανθρωποι.
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
Ωστόσο, η αντίσταση είναι γόνιμη.
Εκτός από τις πολλές διαδηλώσεις κατά των περιορισμών/υπέρ της ελευθερίας κατά τη διάρκεια του COVID, βλέπουμε τώρα έναν πιο μαχητικό συνδικαλισμό να έρχεται στο προσκήνιο – τουλάχιστον στη Βρετανία – με επικεφαλής ηγέτες με γνώσεις των μέσων ενημέρωσης όπως ο Mick Lynch, γενικός γραμματέας της Εθνικής Ένωσης Εργαζόμενων στον σιδηρόδρομο, στη ναυτιλία και στις μεταφορές (RMT), που ξέρουν πώς να απευθύνουν έκκληση στο κοινό και να εκμεταλλεύονται την ευρέως διαδεδομένη δυσαρέσκεια ενάντια στις ραγδαίες αυξήσεις του κόστους ζωής.
Δάσκαλοι, εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και άλλοι θα μπορούσαν να ακολουθήσουν το RMT στην απεργία.
Ο Lynch λέει ότι εκατομμύρια άνθρωποι στη Βρετανία αντιμετωπίζουν χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο και την απογύμνωση των επαγγελματικών συντάξεων. Αυτός προσθέτει:
“Ο COVID ήταν προπέτασμα καπνού για τους πλούσιους και ισχυρούς σε αυτή τη χώρα για να μειώσουν τους μισθούς όσο περισσότερο μπορούν”
Ακριβώς όπως μια δεκαετία επιβεβλημένης «λιτότητας» χρησιμοποιήθηκε για να επιτευχθούν παρόμοια αποτελέσματα στην πορεία προς τον COVID…
Το συνδικαλιστικό κίνημα θα πρέπει τώρα να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην αντίσταση στην επίθεση στο βιοτικό επίπεδο και στις περαιτέρω προσπάθειες υποβάθμισης της κοινωνικής πρόνοιας που παρέχει το κράτος και της ιδιωτικοποίησης του ό,τι έχει απομένει.
Η στρατηγική για την πλήρη κατάργηση και ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας φαίνεται ολοένα και πιο πιθανή, δεδομένης της ανάγκης περιορισμού του δημόσιου χρέους (που σχετίζεται με τον COVID-19) και της τάσης προς την τεχνητή νοημοσύνη, την αυτοματοποίηση στο χώρο εργασίας και την ανεργία.
Αυτό είναι μια πραγματική ανησυχία γιατί, σύμφωνα με τη λογική του καπιταλισμού, η εργασία είναι προϋπόθεση για την ύπαρξη των εργατικών τάξεων. Έτσι, εάν ένα μαζικό εργατικό δυναμικό δεν θεωρείται πλέον απαραίτητο, δεν υπάρχει ανάγκη για μαζική εκπαίδευση, πρόνοια και παροχή υγειονομικής περίθαλψης και συστήματα που παραδοσιακά χρησίμευαν για την αναπαραγωγή και την διατήρηση της εργασίας που απαιτούσε η καπιταλιστική οικονομική δραστηριότητα
Το 2019, ο Φίλιπ Άλστον, εισηγητής του ΟΗΕ για την ακραία φτώχεια, κατηγόρησε τους υπουργούς της βρετανικής κυβέρνησης για «συστηματική εξαθλίωση σημαντικού μέρους του βρετανικού πληθυσμού» τη δεκαετία μετά το οικονομικό κραχ του 2008.
Ο Άλστον δήλωσε:
Όπως παρατήρησε ο Τόμας Χομπς πριν από πολύ καιρό, μια τέτοια προσέγγιση καταδικάζει τους λιγότερο ευκατάστατους σε ζωές που είναι “μοναχικές, φτωχές, άσχημες, κτηνώδεις και σύντομες”. Καθώς το βρετανικό κοινωνικό συμβόλαιο εξατμίζεται αργά, η πρόβλεψη του Χομπς κινδυνεύει να γίνει η νέα πραγματικότητα
Μετά την COVID, τα λόγια του Άλστον έχουν ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα.
Καθώς αυτό το άρθρο πλησιάζει στο τέλος του, έρχονται τα νέα ότι ο Μπόρις Τζόνσον παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία. Ένας αξιοσημείωτος πρωθυπουργός, έστω και μόνο για την εγκληματικότητα του, την έλλειψη ηθικής βάσης και τα διπλά μέτρα και σταθμά – κάτι που ισχύει επίσης και για πολλούς από τους φίλους του στην κυβέρνηση και στο κόμμα του…
Έχοντας αυτό κατά νου, ας τελειώσουμε από εκεί που ξεκινήσαμε:
Δεν έχω δει ποτέ μια τάξη τόσο βαθιά αποθαρρυνμένη, τόσο αθεράπευτα εξευτελισμένη από τον εγωισμό, τόσο διαβρωμένη μέσα της, τόσο ανίκανη για πρόοδο, όσο η αγγλική αστική τάξη… Γιατί δεν υπάρχει για τίποτα σε αυτόν τον κόσμο, παρά μόνο για χάρη του χρήματος, συμπεριλαμβανόμενης και της ίδιας… Δεν γνωρίζει καμία ευδαιμονία εκτός από αυτή του γρήγορου κέρδους, κανένα πόνο εκτός από την απώλεια χρυσού. Παρουσία αυτής της φιλαργυρίας και του πόθου του κέρδους, δεν είναι δυνατόν κανένα ανθρώπινο συναίσθημα ή γνώμη να παραμείνει αμόλυντο…
Φρειδερίκος Ένγκελς: Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία