2 Απριλίου, συνέχεια

«Μας χρειάζεται ή να τ’ απαρνηθούμε όλα όσα μας έμαθε ως τώρα ο πολιτισμός μας και ν΄ αρχίσουμε να δημιουργούμε απ' το μηδέν, ή να τον καταστρέψουμε με τα ίδια μας τα χέρια. Όταν ο ποιητής βρίσκεται στο ναδίρ, ο κόσμος, στ' αλήθεια, πρέπει ν' ανατρέπεται. Αν ο ποιητής δε μπορεί πια να μιλήσει στο όνομα της κοινωνίας, αλλά μονάχα για λογαριασμό του, τότε είμαστε σ' άθλια κατάσταση. (...) Ο ποιητής είναι ένας παρίας, μια ανωμαλία, σε κατάσταση εξασθένησης. Ποιος μπορεί να ενδιαφέρεται σήμερα να γίνει τερατικός; Το τέρας είναι παντού. Δραπέτευσε απ' το εργαστήριο - είναι στη διάθεση όποιου θα έχει το θάρρος να το χρησιμοποιήσει. Στ' αλήθεια, ο κόσμος έγινε πολυπρόσωπος. Ο ηθικός δυισμός κατέρρευσε. Βρισκόμαστε στην εποχή της παλίρροιας και του τυχαίου. Ο τρομερός σίφουνας προχωράει.

Κι ανόητοι μιλούν για επανορθώσεις, ανακρίσεις, εκδίκηση, για ευθυγράμμιση και συμμαχίες, για ελεύθερη οικονομία, για σταθεροποίηση και οικονομική ανόρθωση. Κανένας, στο βάθος του εαυτού του, δεν πιστεύει πως ο άξονας του κόσμου μπορεί να ξαναστηθεί όρθιος. Καθένας ζει με την αναμονή του μεγάλου γεγονότος, του μόνου που μας τυραννάει νύχτα μέρα: τον προσεχή πόλεμο. Ξεχαρβαλώσαμε το καθετί. Κανείς δεν ξέρει από πού να πάρει εντολές και πώς να τις χρησιμοποιήσει. Τα φρένα υπάρχουν ακόμη, αλλά θα λειτουργήσουν; Ξέρουμε καλά πως όχι. Ο δαίμονας περιπλανιέται ελεύθερα. Είναι η εποχή της καθαρής και απλής Δύναμης. Ο ουρανός ή η κόλαση είναι η μόνη δυνατή εναλλακτική λύση. Και, κατά πάσα πιθανότητα, θα διαλέξουμε την κόλαση. Όταν ο ποιητής ζει την κόλασή του, ο κοινός άνθρωπος δε μπορεί να την αποφύγει για πολύ».

Ο Χένρυ Μίλλερ που έγραψε αυτές τις γραμμές το 1945, με το τέλος του Πολέμου αλλά τις εξέδωσε με τίτλο ο Καιρός των δολοφόνων το 1955, (μτφρ. Αντώνης Φωστιέρης-Θανάσης Θ. Νιάρχος), είχε προηγουμένως επιχειρήσει να μεταφράσει στα αγγλικά το Μια εποχή στην κόλαση του Ρεμπώ αλλά είχε αποτύχει.

Ο ουρανός ή η κόλαση ή μάλλον, ο ουρανός και η κόλαση μαζί μια και μόνη λύση χωρίς να περάσει κανείς από το καθαρτήριο που υπάρχει μόνο στον καθολικισμό και στην Θεία κωμωδία του Δάντη είναι η μόνη κατάσταση στην οποία υποχρεώθηκε να ζήσει ο άνθρωπος μεταπολεμικά και μέχρι σήμερα, χωρίς να μπορεί να ξεφύγει από τους υπαρκτούς φόβους της έκρηξης ενός νέου πολέμου και μάλιστα πυρηνικού.

Και μετά την πτώση του σοσιαλισμού και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου δεν πέρασαν πολλά χρόνια για νάρθει παγκοσμιοποιημένη η οικονομική κρίση και τώρα ένας ιός, ο οποίος έχει κάνει την ανθρωπότητα άνω κάτω.

Στις 29 Μαρτίου, στην χώρα μας οι νεκροί ήταν 38. Τα νέα κρούσματα 95. Τα περισσότερα στην Αττική. Προχθές οι νεκροί από τον κορωνοϊό παγκοσμίως είχαν ανέβει στις 37.000. Στην Ιταλία 11.591. Στην Ισπανία 8.189. Στη Γαλλία 3.024. Στις ΗΠΑ 3008. Στην Κίνα 3304 και στην Ελλάδα 49. Το αεροδρόμιο του Ορλύ έκλεισε για πρώτη φορά μετά την χρονιά που κατασκευάστηκε το 1961.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, Κιμισιόν και Γερμανία μαζί, αρνούνται να χορηγήσουν το κορωνοομόλογο στις εννέα (9) χώρες που το ζήτησαν. Η Γερμανία πιθανόν να μπλοφάρει για να υποχρεώσει αυτούς που βρίσκονται απέναντί της να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, που αν αποτύχουν μπορούν οι εννέα (9) να το εκδώσουν μόνοι τους. Πάντως η αρχική άρνησή τους δημιούργησε πολύ άσχημες εντυπώσεις, απόγνωση για ορισμένους λαούς, όπως ο Ιταλικός και ο Ισπανικός που πλήττονται περισσότερο απ' όλους.

Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Όρμπαν, κατήργησε τη βουλή και απέκτησε υπερεξουσίες με το άλλοθι πως πρέπει να έχει λυμένα τα χέρια του για να πάρει μέτρα εναντίον αυτού του επικίνδυνα συμπεριφερόμενου ιού. Δεν προκαλεί εντύπωση η εξαιρετικά ήπια αντίδραση της επικεφαλής της Κομισιόν Φον Ντερ Λάιεν, η οποία δήλωσε ότι παρακολουθούμε από κοντά την κατάσταση, αντί να εκφράσει αποστροφή για ένα κράτος που γλιστράει στο ολισθηρό έδαφος του αυταρχισμο, του εθνικισμού, του ρατσισμού και της δικτατορίας. Κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να το επιχειρήσει κανείς πρωθυπουργός της Ε.Ε. πριν μερικά χρόνια και καμιά αξιωματούχος της ένωσης δεν θα είχε μια τόσο κυνική κι αδιάφορη, σχεδόν ''υπερασπιστική'' αντίδραση.

Συμβαίνει όμως σήμερα, γιατί όπως αντίστοιχα ο κόσμος χωρίστηκε σε πριν και μετά την 11/9, έτσι και τώρα θα μιλάμε για την εποχή πριν και μετά τον ιό γιατί ο κόσμος θ' αλλάξει δραματικά, από πολλές απόψεις, και πάντως δε θα επιστρέψει στην προηγούμενη κατάσταση - όταν ο ιός αποχωρήσει. Το ζήτημα είναι ότι αυτή η δυσοίωνη αρχή που έγινε στην πιο πολιτισμένη μεριά του πρώτου κόσμου, ίσως να έχει συνέχεια. Αφού η Αριστερά έχει υποχωρήσει κατά κράτος παντού στην Ευρώπη και τον κόσμο, η μόνη κολασμένη λύση δεν θα είναι καν Δημοκρατίες χωρίς σημασία, αλλά αυταρχικές δικτατορικές κυβερνήσεις που θα διαχειριστούν λογιστικά και υπολογιστικά την κατάσταση.

Οι κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών χωρών λες και συνεννοήθηκαν μεταξύ τους λαμβάνουν μέτρα όπως του εγκλεισμού στο σπίτι, ενώ παράλληλα έχοντας ξεθεμελιώσει τα συστήματα υγείας, και εξαφανίσει σχεδόν το κράτος πρόνοιας, ακόμα και χώρες σαν την Σουηδία που θα περίμενε κανείς να βρίσκονται επικεφαλής όπως παλιότερα σ’ αυτό δεν μπορούν ν’ αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την επιδημία.

Το ζήτημα τώρα είναι τι κάνουν οι πολίτες μ' αυτή την κατάσταση. Πριν επιβληθεί το μέτρο του αναγκαστικού εγκλεισμού, ο κόσμος είχε φοβηθεί και είχε κλειστεί στο σπίτι του οικειοθελώς. Μερικά πλάνα ανθρώπων που, τάχα, παραβίαζαν τα μέτρα ήταν αρκετά για να μας κλείσουν όλους μέσα αναγκαστικά. Τώρα θέλουν να πάρουν αυστηρότερα μέτρα χωρίς λόγο, γι' αυτό παρουσιάζουν πειραγμένα βίντεο και  απαγορεύουν εντελώς την κυκλοφορία στην προβλήτα της Θεσσαλονίκης που είναι χώρος περιπάτου και στην οποία δεν κυκλοφορούσαν στην πραγματικότητα παρά μόνο όσοι είχανάδεια.

Μερικοί όμως, τις πρώτες τουλάχιστον μέρες, ωρυόταν πως έπρεπε να μας κλείσουν μέσα, γιατί κάποιοι ''ανεύθυνοι'' κυκλοφορούν ελεύθερα και θα μας κολλήσουν. Δεν κατάλαβαν όμως ότι αυτό ήταν προπαγάνδα απαραίτητη για να κλειστούμε μέσα αναγκαστικά. Στην πρώτη κιόλας εβδομάδα οι ίδιοι που επίχαιραν για το μέτρο του περιορισμού της κυκλοφορίας, επειδή σώθηκε η υπομονή τους και αισθάνθηκαν πολύ άβολα κλεισμένοι μέσα σε μερικά τετραγωνικά, είναι οι ίδιοι που τώρα διαμαρτύρονται ότι αυτό δεν είναι λογικό και δεν μπορεί να διαρκέσει πολύ.

Γενικώς όμως ένας ολόκληρος πληθυσμός άγεται και φέρεται με μεγάλη ευκολία από μία κυβέρνηση που δεν έχει σχέδιο και δεν σκοπεύει να απεμπολήσει ό,τι έχει υποσχεθεί, δηλαδή ένα ιδιωτικό σύστημα υγείας και γι' αυτό δεν επιτάσσει τις ιδιωτικές κλινικές και τα νοσοκομεία. Κατά τ' άλλα, αρκετός κόσμος μπαίνει στο τριπ του χαζοχαρούμενου χειροκροτήματος στα μπαλκόνια επικεφαλής του οποίου είναι η πρώτη Κυρία.

Έτσι παρουσιάζεται μια σχιζοειδής κατάσταση στην ίδια την κυβέρνηση, την οποία αναπαράγουν οι πολίτες, παπαγαλίζοντας, από την πρώτη στιγμή, το Μένουμε Σπίτι, και στην αρχή το πράττουν χωρίς να το σκεφτούν βρίζοντας μάλιστα όλους όσους είναι απείθαρχοι και στη συνέχεια θέλουν να βγουν επιτέλους έξω γιατί δεν τους φτάνει τρία τέταρτα στο σούπερ μάρκετ, μια ωρίτσα βόλτα με το σκύλο, άλλη τόση τζόκιν γύρω-γύρω από το σπίτι και σε μικρή μάλιστα ακτίνα. Και αν παραβούν τους όρους της περιορισμένης εξόδου θα τους επιβάλλεται τσουχτερό πρόστιμο.

Στο μεταξύ δε διαφαίνεται η παραμικρή διέξοδος, αφού το εμβόλιο ή το φάρμακο θα χρειαστούν πολύ περισσότερο χρόνο.

Οι άνθρωποι κλεισμένοι στο σπίτι αργόσχολοι, βλέποντας τηλεόραση και ταινίες στο Νέτφλιξ μοιάζουν πολύ με φυτά εσωτερικού χώρου ακρωτηριασμένα από επιθυμίες και συμπεριφορές σαν αυτές του πολύ πρόσφατου παρελθόντος τους.