Η Γαλαρία και τι απέγιναν τα παιδιά της
24/01/2020
Η γαλαρία είναι λέξη βενετσιάνικη, Galaria, ιταλικά Galleria, γαλλικά Galerie. Πρώτη σημασία: η μεγάλη στοά ενός μεγάρου, αλλά και ο εξώστης ενός σπιτιού, δηλαδή η αρχιτεκτονική προεξοχή που επιτρέπει τη θέα στους ενοίκους, αλλά και υπόγεια στοά ορυχείου υποστηριζόμενη από ξύλινη κατασκευή για να μην καταρρεύσουν τα τοιχώματα. Μεγάλος κίνδυνος για τους ανθρακωρύχους ή τους εργάτες των ορυχείων, η πτώση των τοιχωμάτων γιατί μπορεί να εγκλωβίσει, όσους δεν καταπλακώσει, και οι διασώστες μπορεί να μην φτάσουν σ' αυτούς έγκαιρα. Στη Χιλή είχε συμβεί ένα θαύμα. Είχαν εγκλωβιστεί ανθρακωρύχοι σε ορυχείο για 35 μέρες και διασώθηκαν τελικά σχεδόν όλοι. Στα ορυχεία του Βελγίου είχαν δουλέψει πολλοί Έλληνες κάποτε. Έμεναν στην πόλη Σαρλερουά που σήμερα έχει διεθνές αεροδρόμιο. Άλλη σημασία της λέξης, ο τελευταίος εξώστης ενός θεάτρου με το φθηνότερο εισιτήριο και συνήθως χωρίς αριθμημένες θέσεις. Αν η ακουστική του θεάτρου δεν είναι καλή δεν ακούς τι λέγεται στη σκηνή. Αν είσαι μύωπας πρέπει να στενέψεις τα μάτια, όπως ο φωτογράφος στενεύει το διάφραγμα πριν πατήσει το κλικ της μηχανής του. Έτσι ο θεατής παρακολουθεί αποσπασματικά και με προβλήματα από κει πάνω. Αν πρόκειται για κινηματογραφική αίθουσα τα παιδιά της γαλαρίας είναι που φωνάζουν ''Χασάπη γράμματα'' όταν μισοσβήνουν οι υπότιτλοι. Όμως η γαλαρία αν και έχει λιγότερες θέσεις είναι πιο ψηλά απ' την πλατεία. Η ψηλότερη θέση είναι πιο προνομιούχα. Γι' αυτό ο εξώστης έχοντας καλύτερη εικόνα αν δεν συμβαίνουν όσα περιγράψαμε πιο πάνω είναι αυτός που αντιδρά πάντα σ' αυτό που δεν του αρέσει. Μπορεί η αντίδρασή του να μην είναι πάντα εύστοχη, μπορεί μάλιστα να είναι και αντιδραστική, πολιτικά ή αισθητικά, αλλά η πλατεία δεν αντιδρά ποτέ. Η πλατεία μόνο χειροκροτεί. Και συμβαίνει το εξής περίεργο σ' αυτή τη λέξη. Έχει την έννοια του ψηλά και την έννοια του υπόγειου, την έννοια του ''εκ του ασφαλούς'' και την έννοια του κινδύνου - κάποτε θανάσιμου. Η διαμαρτυρία απ' αυτούς που επιθυμούν την ανατροπή ξεκινάει συνήθως υπόγεια. Σ' αυτόν τον τόπο όσοι αγαπούνε ακολουθούν 'υπόγεια διαδρομή', λέει προηγουμένως και έπειτα λέει 'τρώνε βρώμικο ψωμ'. Τι αγαπούν αλήθεια; Μήπως τον εαυτό τους; Ή εν πάσει περιπτώσει τι αγαπούσαν κάποτε, τι αγαπούν σήμερα; Ο ίδιος ο τραγουδοποιός που συνέθεσε και τραγούδησε αυτούς τους στίχους, άλλα υποστήριζε το 1973, άλλα σήμερα, τα αντίθετα. Εθνικοχριστιανικά. Επομένως όχι υπόγεια, αλλά υπερβατικά, υπερφυσικά, δογματικά. Αυτός που ανοίγει λαγούμια όχι για να βρει ορυκτά ή θησαυρό ή άνθρακες, υποσκάπτει θεμέλια κυριολεκτικά και μεταφορικά. Επομένως τα παιδιά της γαλαρίας δεν φωνάζουν μόνο όταν δεν τους αρέσει η ταινία, όπως οι θεατές στα αρχαία θέατρα που πετούσαν ό,τι ζαρζαβατικό είχαν πάρει μαζί τους για να φάνε κατά τη διάρκεια των έργων που είχαν πάει να παρακολουθήσουν στους ηθοποιούς όταν δεν τους ικανοποιούσε η παράσταση, αλλά μπορούν να ξεκινήσουν μια επανάσταση - μια εξέγερση έστω - και να πάνε στον Παράδεισο, όπως τα παιδιά του Μαρσέλ Καρνέ, στην ομώνυμη ταινία που το σενάριό της έγραψε ο ανατρεπτικός Ζακ Πρεβέρ, τη μουσική ο Ζοζέφ Κοσμά και πρωταγωνιστούσε ο Ζαν Λουί Μπαρώ. Πού είναι σήμερα τα παιδιά της γαλαρίας; Ποια είναι σήμερα τα παιδιά της γαλαρίας; Οι συνομήλικοι, μεγαλύτεροι κατά δώδεκα χρόνια του Αλέξη Γρηγορόπουλου ή οι μπαχαλάκηδες των διαδηλώσεων που παίζουν το ρόλο του προβοκάτορα και δίνουν άλλοθι στην καταστολή; ''Τα παιδιά με τα μαλλιά και με τα μαύρα ρούχα'' ή ''τα παιδιά που χάθηκαν στις λυπημένες πολιτείες'' εκεί που πέφτει η κίτρινη βροχή ή τα παιδιά που σκίζουν ρούχα στο μπαλκόνι; Μήπως αυτά που εθίζονται στις ουσίες αντιδρώντας σε μια ζωή που έχουν ετοιμάσει άλλοι γι' αυτά, σε μια ζωή που δεν έχει καμία άκρη για να πιαστούν; Ή μήπως τα παιδιά που κάθονται μαγεμένα από το γαλάζιο φως της οθόνης και τα δάχτυλά τους χρησιμεύουν μόνο για να πατούν τα πλήκτρα του πληκτρολογίου τους και πνίγονται στην ασφυξία του αυτισμού τους; Βλέπουν άραγε τον κόσμο από κει μέσα; από κει πάνω; Υπόγειο εκεί δεν υπάρχει, αυτό ήταν πάντα κατειλλημένο από τον Ντοστογιέφσκι. Μήπως είναι καιρός η ΕΛΑΣ να τερματίσει την κατάληψη; Πως τερματίζεται μια κατάληψη ενός υπογείου από έναν νεκρό, τη στιγμή μάλιστα που όσοι παρακολουθούν την εξόδιο ακολουθία ακούν τον αριστερό και τον δεξιό ψάλτη, ένθεν και ένθεν του ιερού, τον έναν πιο καλλίφωνο απ' τον άλλον συνήθως, να ψέλνουν το ίδιο τροπάριο και το εκκλησίασμα να κρατά το ίσο. Πού ήταν το πρωί τα παιδιά της γαλαρίας, όταν πραγματοποιούνταν διαδήλωση διαμαρτυρίας για την εξίσωση των κολεγίων με τα ελληνικά πανεπιστήμια. Δεν ήταν εκεί, τα περισσότερα από τα θιγόμενα παιδιά. ''Άμα δεις τα παιδιά πες ένα γεια από κάποιον που ήτανε μόνος'' αλλά μόνο σε ποίημα, αυτό του Αλέξανδρου Μπάρα διαδηλώνει ''μόνος του ένας μόνος''. Μακρόσυρτο το ισοκράτημα. Υπνοβατεί το εκκλησίασμα. Αδειάζει το κατηλλειμένο κτίριο. Καταρρέουν οι υπόγειες στοές. Τα θεμέλια δεν κινδυνεύουν. Η τάξη αποκαθίσταται. Τα παιδιά της γαλαρίας δεν θα πάνε στον Παράδεισο, αυτός κάποτε ''δεν είχε ευνοούμενους'', σήμερα δεν υπάρχει πια. Το τρίτο μέρος της θείας Κωμωδίας απωλέσθηκε.