Ας δούμε την προστακτική/ εξουσία στο σχολείο και το υποκείμενο. Η διοίκηση εντέλει την παιδαγωγική και η παιδαγωγική την παιδική ηλικία. Η παιδική ηλικία καταστρέφει τις οριζόντιες σχέσεις της ή τις κάνει σχήμα ομάδας/ αρχηγού. Το πολιτικό είναι το απόβλητο. Εισάγεται και κρίνεται αποδιοπομπαίο. Αυτός είναι ο τόπος της ηγεμονίας. Στην ετεροτοτία οι θέσεις είναι κενές κι έτοιμες να καταληφθούν ή να μείνουν για πάντα κενές. Η επιθυμία είναι μεταξύ ελευθερίας και ευτυχίας επιμένοντας στο σχήμα είναι/ παιδί/ ακόμα. Η εκπαίδευση είναι μεταξύ της κατευθυντικότητας και της μη – κατευθυντικότητας. Αφού το σχήμα είναι εντολή/ υπακοή, συμπληρωματική με την τεχνολογία του p/c, φτάνοντας μέχρι την υπακοή/ πράξη μόνο κατόπιν εντολής/ προστακτικής της εξουσίας του δείκτη του χεριού, η δυνατότητα να είμαστε μη – κατευθυντικοί, να χρησιμοποιούμε δηλαδή την υποτακτική και να προϋποθέτουμε ή να (ανά)συγκροτούμε την αναδυόμενη επιθυμία, είναι αυτή η θεσμική παιδαγωγική που αναζητούμε. Τα παρεμβατικά μη - κατευθυντικά χαρακτηριστικά αναδύουν εκ νέου την επιθυμία.[1] 

Πρώτο σχήμα είναι οι από κοντά σχέσεις ενηλίκων/ παιδικής ηλικίας και η δυνατότητα οι ενήλικοι να είναι πολλοί/ πολλές, προκειμένου να αποφεύγονται οι αυθεντίες γονιών και εκπαιδευτικών. Η κριτική στην εξ – αποστάσεως εκπαίδευση και την κατ’ οίκον διδασκαλία είναι το εναρκτήριο λάκτισμα να δούμε τους πολλούς ενήλικες στην κοινότητα.

Η κοινότητα, το τελευταίο όνομα της μνήμης που παίρνει το όνομά της από την συνέλευση [assembly]. Ας δούμε όμως κι άλλα σχήματα/ εργαλεία για την εκπαίδευση, μέσα από έναν ριζοσπαστικό προσανατολισμό της σκέψης και του συναισθήματος του ανήκειν: Ολομέλεια – ομάδες – ολομέλεια, κάθετη/ οριζόντια επικοινωνία, διαίρεση της τάξης, μέσα/ έξω στις πόρτες, τάξη – αυλή – κοινότητα, συμβούλιο της τάξης/ κύκλος, σχολείο/ νήσος από δομημένους κι ελεύθερους χώρους, κίνηση ροή/ τομή, διαδρομές (νομάδες), «γίγνεσθαι - μειοψηφία» (πουλί, ταχυδρόμος, ποιητής, φιλόσοφος, κάμερα, ποδηλάτης, δημοσιογράφος, γυναίκα, αρχιτέκτονας, οικολόγος, πολίτης, ζώο, δέντρο, άλλος), μη έννοια/ τέχνη, παρουσία/ απουσία (παιχνίδι), όρια/ σύνορα (διαπραγμάτευση), υπαίθρια διδασκαλία, χειρονομίες, συναίσθημα/ νους (τάξη) – σώμα (αυλή), υποκείμενο (εμείς), επιτέλεση χώρου/ χρόνου, κίνηση/ αφή, εικόνα/ πραγματικότητα, μακριά/ κοντά, ναρκισσισμός/ έλλειψη. Αυτά τα σχήματα είναι διατάξεις των σχέσεων εξουσίας/ γνώσης και παράγουν δυνατές μορφές υποκειμενικότητας. Και η κίνηση είναι ίδιον του μοντερνισμού. Κι αυτή παράγει τη νέα αρχιτεκτονική, αυτή που μας κάνει να αντιλαμβανόμαστε το χώρο ως χωρογραφία.[2]

Η παιδαγωγική του Celestin Freinet, ακριβώς γιατί εστιάζει στο υποκείμενο, (συν)εργάζεται και για την δυνατότητα να το έχουμε. Αυτά τα σχήματα είναι επίσης και οι δυνατές προτάσεις να σκεφτούμε/ αισθανθούμε πως να δημιουργούμε τόπους ισότητας στις κοινωνίες της ανισότητας. Το σχολείο ως θεσμός εν δυνάμει ισότητας, είναι ανάμεσα στο κεφάλαιο/ κράτος. Τα κοινωνικά κινήματα, το συνεταιρεστικό ιδεώδες, η αποσχολειοποίηση [deschooling], η σχέση κεφάλαιο/ εργασία, η ιδιότητα του πολίτη [citizenship], η κατασκευή της παιδικής ηλικίας, οι νέες γονεϊκότητες και οι τόποι συνύπαρξης (πόλεις, απαρτχάιντ, γκέτο, γειτονιά, στρατόπεδο συγκέντρωσης, μητροπόλεις, ψηφιακές κοινότητες, εξευγενισμένοι τόποι, εκπαίδευση κατ’ οίκον, (αυτό)εξορίες, φυλακές, νοσοκομεία, ετεροτοπίες) είναι τα περιβάλλοντα του θεσμού/ σχολείο. Για να μπορούμε να θέσουμε τα ερωτήματα για το τι να κάνουμε συμμετέχοντας, παρατηρώντας, κινούμενοι και δουλεύοντας. Κάνουμε τον θεσμό τόπο/ έδαφος από θεσμίσεις άμεσης δημοκρατίας. Το τρίπτυχο τάξη – αυλή – κοινότητα είναι χώρο - χρονική ροή της κίνησης/ αφής. Το (ν)ομαδικό υποκείμενο είναι στο δρόμο. Ο χώρος και ο χρόνος είναι το μέσα/ έξω της υποκειμενικότητας δια του άλλου που βλέπεται. Μερικά υλικά για τα σύνορα που θα διαβούμε: φορητό τυπογραφείο, αφίσες, σπόροι, χαρτιά, στυλό, καρμπόν, τροχήλατες βιβλιοθήκες, μανταλάκια, σχοινιά, φωτοτυπίες, χάρτες, ποδήλατα, επιτραπέζια παιχνίδια, πινέζες, σελοτέιπ, δημοσιογραφικό κασετόφωνο, ντουντούκα, μπογιές, φιγούρες του Καραγκιόζη, πινακίδες Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), ταινίες για άσπρες γραμμές στο δρόμο, πανό, μπάλες και τρίγωνα. Οι βεβηλώσεις των παιδιών, να το ανόητο/ χωρίς αναπαράσταση της πράξης. Η μετάβαση από την παιδική ηλικία στην υποκειμενικότητα είναι μια ιδέα μεταξύ αγαθού [good] και δικαιώματος [right] όπως την ξέρουμε (άρθρα 12 – 17, Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού). Καμιά γενίκευση δεν μπορεί να λάβει χώρα όσο τα σύνορα/ όρια παράγουν ανισότητες, εμπορεύματα, συσσώρευση και (παιδική) εκμετάλλευση. Διαμαρτύρομαι σημαίνει παράγω κενά σημαίνοντα και νοήματα που είναι έτοιμα να καταλάβουν με την πρώτη ευκαιρία το κενό. Γνώση/ συναίσθημα/ σώμα είναι/ είμαι ανοιχτός στον κόσμο φαινομενολογικά.