Απ’ ότι έδειξαν τ’ αποτελέσματα των επαναληπτικών ισπανικών εκλογών, υπήρξε μια σημαντική υποτίμηση του εύρους της κοινωνικής βάσης του μπλοκ εξουσίας στην Ισπανία. Για να το πούμε διαφορετικά: το «μνημονιακό» – φιλοευρωπαϊκό – νεοφιλελεύθερο μπλοκ στην Ισπανία είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ ότι είναι λ.χ.  στην Ελλάδα. Αν στην Ελλάδα έχουμε (ή είχαμε), ας πούμε, ένα 65 – 35% ή 60 – 40, στην Ισπανία οι συσχετισμοί είναι – ακόμα – στο 50 – 50. Κι αυτό, γιατί δεν έχουν καταστραφεί, ίσως, στον ίδιο βαθμό τα μικροαστικά παραδοσιακά στρώματα – όπως έχει γίνει στην Ελλάδα.

Αλλά ας ρίξουμε μια ματιά στ’ αποτελέσματα:

Λαϊκό Κόμμα:  7.906.185 ψήφοι (από 7.236.965 το Δεκέμβρη του 2015 – αύξηση 670 χιλιάδων ψήφων)/ 33,03% (από 28,71% λ –  αύξηση 4,24%)/ 137 έδρες (από 123)

Σοσιαλιστικό Κόμμα: 5.424.709 ψ. (από 5.545.315 ψήφους – μείωση κατά 121 χιλιάδες ψ.)/   22,66%/ (από 22%–  αύξηση 0,66%)/ 85 έδρες (από 90)

Ποδέμος – Ενωμένη Αριστερά: 5.049.734 ψήφοι (από 6.139.494 ψήφους , που είχαν πάρει αθροιστικά οι Ποδέμος  και Ενωμένη Αριστερά το Δεκέμβρη του 2015 – μείωση 1 εκατομμύριο ψ)/ 21,1% (24,36% λ – μείωση 3,26%)/ 71 ε (από 73)

Σιουδάδανος – Πολίτες: 3.123.769 ψ (από 3.514.528 – μείον 391 χιλιάδες ψ)/ 13,05% (από 13,94% – μείον 0,9%)/ 32 ε. (από 40)                           

Ρεπουμπλικανική Αριστερά  Καταλονίας: 629.294 (από 601.782)/ 2,63% (από 2,39%)/ 9 έδρες (9 είχε πάλι)

Δημοκρατία και Ελευθερία (κεντρώο – πρώην κεντροδεξιό –  κόμμα της Καταλονίας): 481.839 (από 567.253 – μείον 65 χιλιάδες ψ)/  2,01% (2,25%) / 8 (από 8)

Βασκικό Εθνικιστικό Κόμμα (κεντροδεξιοί): 286.215 (μείον 26 χιλιάδες ψ.)/  1,2% (το ίδιο ποσοστό είχε πάρει και το Δεκέμβρη του 2015)/ 5 έδρες (από 6)

EH Bildu (το παλιό Χέρι Μπατασούνα – βασκική επαναστατική αριστερά): 184.092 (μείωση 35 χιλιάδων ψ.)   0,77%  (από 0,87%)/ διατήρησε τις  2 έδρες που είχε πάρει

Συνασπισμός Καναρίων νήσων (κεντροδεξιά): 78.080 (από 81.917)/ 0,33%/ 1 έδρα

Κόμμα Προστασίας Ζώων (κεντροαριστερό – λάιτ αντιμνημονιακό):  284.848 (πήρε 64,779 χιλιάδες ψήφους περισσότερες)/ 1,19%   (από 0,87%)

Μηδενικές Περικοπές – Πράσινη Ομάδα (ακροαριστερό – οικολογικό): 51.742 (από 48.675)/  0,22%  (από 0,19%)

Ένωση, Πρόοδος και Δημοκρατία (το Λάος της Ισπανίας): 50.282 (από 155.153 – μείωση 105 χιλιάδων ψ.)/ 0,21% (από 0,62%)

Βοξ (μοναρχικοί): 46.781(από 58.114)/ 0,2%

Εμείς –  Γαλικιανή Υποψηφιότητα (ακροαριστεροί εθνικιστές Γαλικίας): 44.902 (από 70.863 – κι αυτού του εθνικιστικού κόμματος μειώθηκαν οι ψήφοι) 0,19%

ΚΚ Λαών Ισπανίας: 26.553(από 31.179)/ 0,11%  (από 0,12%)

Ναι στο Μέλλον (Βασκική κεντροαριστερά): 14.289 (από 30.642)/ 0,06% (από 0,12%)

Φαλαγγίτες (φασίστες): 9.862 (από 7.495)/  0,04%                        

Από ποια δεξαμενή άντλησε τις επιπλέον 670 χιλιάδες ψήφους του το Λαϊκό κόμμα του απερχόμενου πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι;

Από τους Σιουδάδανος, από το κόμμα Ένωση, Πρόοδος και Δημοκρατίακαι από τουςΣοσιαλιστές

Από τους Σιουδάδανος πήρε περίπου 400 χιλιάδες (391 χιλιάδες ψ. έπεσαν οι Σιουδάδανος). Από το κόμμα Ένωση, Πρόοδος και Δημοκρατία πήρε 100 χιλιάδες. Κι από το ΣΚ πήρε 120 χιλιάδες (από ψηφοφόρους των σοσιαλιστών, οι οποίοι φοβόντουσαν τη συγκυβέρνηση Ποδέμος – Σοσιαλιστών). Όσοι ψηφοφόροι έφυγαν από τα τρία αυτά κόμματα πήγαν στο ΛΚ.

Από κει και πέρα, πρέπει να πήρε κι απ’ άλλα μικρότερα δεξιά. Μιλάμε για κάποιες δεκάδες χιλιάδες ψήφους, 50 χιλιάδες το πολύ.

Αλλά γιατί ξανασυσπείρωσε κόσμο το ΛΚ;

Μα γιατί πανικοβλήθηκαν ψηφοφόροι που είχαν ψηφίσει, το Δεκέμβρη του 2015, τους Σιουδάδανος, το κόμμα Ένωση, Πρόοδος και Δημοκρατία και το ΣΚ, μπροστά στην άνοδο των Ποδέμος. Η νίκη του Μπρέξιτ, ενέτεινε το πανικό και το φόβο αυτών των στρωμάτων. Μ’ αυτήν την έννοια, το Μπρέξιτ μπορεί και να έβλαψε τους Ποδέμος

Ενώ το ΛΚ είχε κοινωνική δεξαμενή για ν’ αντλήσει επιπλέον ψηφοφόρους, οι Ποδέμος δεν είχαν. Για την ακρίβεια, η εκλογική οροφή τους ίσως και να μην ήταν – σ’ αυτή τη φάση – πολύ πιο πάνω από 25%, από το άθροισμα, δηλαδή, των ψήφων που είχαν πάρει οι Ποδέμος και η Ενωμένη Αριστερά το Δεκέμβρη του 2015. Αλλά δεν πήραν ούτε κι αυτό,  αφού οι δυνητικοί τους ψηφοφόροι δίστασαν να τους ακολουθήσουν. Και πήγαν (αυτό το 1 εκατομμύριο – για την ακρίβεια: 1 εκ 89 χιλιάδες –  ψηφοφόροι) στην αποχή. Γιατί η ενώ η αποχή – οριακά –  μειώθηκε σε ποσοστό, αλλά και σε απόλυτους αριθμούς ψηφοφόρων –  ψηφοφόρων που δεν πήγαν να ψηφίσουν δηλ, μειώθηκε ταυτόχρονα και η συμμετοχή (σε απόλυτο αριθμό ψηφοφόρων). Κι αυτό γιατί, για κάποιο λόγο που δεν ξέρουμε, μειώθηκε  – μέσα σε 6 μήνες! – και το εκλογικό σώμα. Κατά 2 εκατομμύρια περίπου (Προφανώς έγινε εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων).

Έτσι, ενώ φαίνεται ότι η συμμετοχή αυξήθηκε οριακά, στην πραγματικότητα ψήφισαν 1.276.118 ψηφοφόροι λιγότεροι. Απ’ αυτούς, το 1 εκατομμύριο ήταν ψηφοφόροι που είχαν ψηφίσει Ποδέμος ή Ενωμένη Αριστερά το Δεκέμβρη του 2015

Γιατί όμως αυτό το 1 εκ. δίστασε ν’ ακολουθήσει την Αριστερά και του Ποδέμος; Για την ακρίβεια, να τους ξανακολουθήσει αφού τους είχε ψηφίσει ήδη το Δεκέμβρη του 2015;

Η προγραμματική ασάφεια των Ποδέμος, η αντιφατική τους γραμμή, αλλά και η δυσάρεστη ή απογοητευτική εμπειρία Σύριζα, έπαιξαν το ρόλο τους, Αλλά είναι μονάχα αυτές οι αιτίες της – σχετικής –  αποτυχίας των Ποδέμος; Όλα αυτά δεν ίσχυαν και στις προηγούμενες εκλογές; Ο Σύριζα δεν είχε – ήδη – συνθηκολογήσει; Και οι Ποδέμος ήταν λιγότερο αριστεροί ή λιγότερο σαφείς τον Ιούνιο του 2016, από όσο ήταν το Δεκέμβριο του 2015;

Αλλά γιατί απέτυχαν οι Ποδέμος;

Πρώτα απ’ όλα, γιατί δεν μπορούσαν να πετύχουν! Οι Ποδέμος, οι «Μπορούμε» δηλαδή, δεν μπορούσαν, απλά, να βγουν πρώτο κόμμα – σ’ αυτήν τη φάση (καλύτερα: να κυριαρχήσουν στην πολιτική ζωή, να ηγεμονεύσουν). Κι αυτό είχε γίνει φανερό σε κομμάτια των ψηφοφόρων τους. Κι αν μιλάμε για κοινωνικά στρώματα που έχουν πληγεί περισσότερο απ την κρίση, γιατί να πάνε να ψηφίσουν ένα κόμμα που δεν εμπιστεύονται 100%, αλλά και με το οποίο δεν έχουν οργανικούς δεσμούς; Για να βγει δεύτερο και για να κάνει, μετά, συγκυβέρνηση με τους Σοσιαλιστές, από τους οποίους είχαν, αυτά τα στρώματα, ξεκόψει τα προηγούμενα χρόνια;

Και δε μπορούσαν (οι «Μπορούμε») για δύο λόγους:

Πρώτον, γιατί το κοινωνικό μπλοκ των «μένουμε – με κάθε θυσία – Ευρώπη» είναι ακόμα ισχυρό στην Ισπανία. Αναφέραμε προηγουμένως το γιατί, κατά τη γνώμη μας, συμβαίνει αυτό. Αν έχουν τωόντι έτσι τα πράγματα, μιλάμε για μια πλήρως διχοτομημένη κοινωνικά χώρα. Αν, δε, συνυπολογίσουμε και τις διασπαστικές – αποσχιστικές τάσεις, βρισκόμαστε μπροστά σε μια ιδιαίτερα πολύπλοκη κατάσταση, η αντιμετώπιση της οποίας χρειάζεται ιδιαίτερα ικανά, επιδέξια και οργανωμένα κόμματα – κάτι που φοβόμαστε ότι δεν είναι οι Ποδέμος

Επίσης, οι Ποδέμος έχουν μπροστά τους ένα μεγάλο εμπόδιο: το σοσιαλιστικό κόμμα, το οποίο έχει επιδείξει αξιοσημείωτη αντοχή – κυρίως γιατί δεν συγκυβέρνησε με τη δεξιά (αλλά και για ιστορικούς λόγους). Μονάχα αν το ΣΚ συγκυβερνήσει με τη δεξιά μπορεί ν’ αυξηθεί – άμεσα – η δυνητική κοινωνική βάση των Ποδέμος. Βέβαια, το γεγονός ότι οι Ποδέμος δεν κατάφεραν να διεισδύσουν στη βάση των σοσιαλιστών, κάτι λέει για την πολιτική τους ικανότητα, αλλά ίσως να λέει κάτι και για την  εναπομείνασα κοινωνική βάση των σοσιαλιστών.

Ολοκληρώνουμε με μια ερώτηση: Υπάρχουνε, άραγε, τμήματα εργαζομένων, μισθωτών, υπαλλήλων (και δεν εννοούμε κάποια εύπορα στελέχη επιχειρήσεων), τόσο στην Ισπανία όσο και σ’ άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τα οποία φοβούνται (ή διστάζουν, ή δεν επείγονται) να διακινδυνεύσουν τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρ’ ότι η κρίση και οι πολιτικές της ΕΕ τα έχουν πλήξει – πλην όχι καταστρέψει; Κι αν ναι, τι σημαίνει αυτό; Και τι μπορεί να κάνει η Αριστερά για να τα πείσει;

*Οι ταχτικοί αναγνώστες του στροβίλου ίσως να ενθυμούνται ότι στο παρελθόν έχω συγγράψει σειρά άρθρων σε συνεργασία με τον «κύριο» Μανόλη Χριστοδούλου. Καθήκον μου θεωρώ ότι είναι να τους γνωστοποιήσω, με χαρά θα έλεγα, ότι η συνεργασία μου μ’ αυτόν τον κύριο (χα!) διακόπηκε οριστικά. Οι λόγοι της διακοπής της συνεργασίας δε νομίζω ότι αφορούν ή ενδιαφέρουν τους αναγνώστες της ιστοσελίδας, το κύρος και τη ποιότητα της οποίας θα εξακολουθώ να υπηρετώ, απαλλαγμένος πια από τα βαρίδια του παρελθόντος. Ελπίζω να μην αναγκαστώ να επανέλθω σ’ αυτό το ζήτημα. Αν εξαναγκαστώ όμως, δε θα διστάσω επ’ ουδενί να αντιπαρατεθώ με τη χυδαιότητα, την αθλιότητα και τον  ευτελισμό. Υπερασπιζόμενος, πάντα, το ύφος και το ήθος του στροβίλου και του αναγνωστικού του κοινού