Ο Κος Πενθήμερος που έχασε την πενθήμερη εβδομάδα του, το μόνο στήριγμα του βίου του, την εργασία, μεταμορφώθηκε προ πολλού σε ενήμερο και από αδιάφορος έγινε ενδιαφερόμενος. Από αμελητέος έγινε κάποιος Από αδαής κάτι είχε αρχίσει να καταλαβαίνει ως προς τη φιλοσοφία και την αδιαλλαξία των σουρεαλιστικών ιδεών γι′ αυτό του ήρθε κατακέφαλα αυτή η προσχώρηση σ” ένα δόγμα.
Την ώρα της απολογίας επί του φοβερού βήματος θα έβγαινε στη φόρα ο αντισταλινισμός του Μπρετόν – ο θαυμασμός του στον Τρότσκι που θεωρούσε την επήρεια του ίσης αξίας μ” αυτήν του Λωτρεαμόν που μαζί με τον εικονοκλάστη θείο Μαρκήσιο Ντε Σαντ ήταν οι τηλαυγείς φάροι που οδηγούσαν τον ίδιο και το κίνημα προς την κατάλληλη κάθε φορά κατεύθυνση. Σε λίγο από τη μεριά του κόμματος θα εξαπολυόταν το δόγμα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, η πρωτοπορία θα διωκόταν, οι πίνακες της Πόποβα θα κάλυπταν ανοίγματα σε ερειπωμένα σπίτια. Ο Μαγιακόφσκι θ” αυτοκτονούσε. Η επανάσταση στην τέχνη μετά από εκείνη στην κοινωνία δεν θα συντελείτο μέσα σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο. Αλλά πριν απ” όλα αυτά τα πράγματα έχουν αλλάξει δραματικά. Η Γαλλία αναπτύσσεται οικονομικά ενώ η Γερμανία τσακίστικε οικονομικά με τη γαλλική κατοχή του Ρουρ το 1923. Ο κομμουνιστικός διεθνισμός και παγκόσμια επανάσταση από τη μεριά της Σοβιετικής Ένωσης μπήκε στο μούσκιο. Η Σοβιετική Ένωση υπέγραψε τη συνθήκη του Ράπαλο με τη Γερμανία.( Με αυτήν την συνθήκη οι δύο πλευρές αποποιούνταν τις πολεμικές αποζημιώσεις ενώ παράλληλα αύξαιναν τις εμπορικές συναλλαγές τους. Η Γερμανία εγκατέλειπε κάθε διεκδίκηση για τις γερμανικές περιουσίες που είχε εθνικοποιήσει το σοβιετικό καθεστώς. Η συνθήκη προκάλεσε πανικό κι αγανάκτηση στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες επειδή ως τότε οι Σοβιετικοί είχαν βαλθεί να ανατρέψουν το γερμανικό καθεστώς.) Ο Μουσολίνι ανέβηκε στην εξουσία και ο φασισμός αγκάλιασε τον φουτουρισμό, πρωτοποριακό κίνημα όπως και τη Μεταφυσική τέχνη. Οι Ρώσοι καλλιτέχνες κατέφυγαν στη Δύση. Πολιτισμικά δεν είναι πλέον αυτονόητο πως η πρωτοπορία ανθεί σε επαναστατικά καθεστώτα.

.
Η πολιτική του Α. Λουνατσάρσκυ ακυρώθηκε.

Ο Μπρετόν για τα επόμενα 4 χρόνια από το 1928 έως το 1932 απέφυγε κάθε πρόκληση απέναντι στο ΚΚ Γαλλίας -το πιο σταλινικό εκείνη την εποχή. Δεν εναντιώθηκε καν στην προπαγανδιστική λογοτεχνία. Δεν μνησικακούσε εναντίον των καθ” ύλην αρμοδίων των εντεταλμένων κομισάριων για την τέχνη και την κουλτούρα. Γιατί έβλεπε πως δεν είχαν την κατάλληλη παιδεία για ν” αντιληφθούν ποιος ήταν μαζί τους και ποιος εκμεταλλευόταν τη συγκυρία.
Τα κείμενα που έχουν στόχο τους θιασώτες του η τέχνη για την τέχνη, τους κατοίκους του φιλντισένιου πύργου. Υποστήριζαν πως οι σουρεαλιστές έπρεπε να παίξουν έναν καταλυτικά συμβουλευτικό ρόλο στις επαναστατικές συζητήσεις.
«Κάθε απειλή κατά της ελευθερίας έγραφε – στο «Τι είναι σοσιαλισμός»- κάθε εμπόδιο στη χειραφέτηση της εργατικής τάξης και φυσικά κάθε ένοπλη επίθεση εναντίον της ισοδυναμεί με απόπειρα να δηλητηριαστεί η σκέψη.
Μοιάζει να πιστεύει συνειδητά πως η μεταστροφή προς τον κομμουνισμό δεν ήταν μια βιαστική και απερίσκεπτη επιλογή.
Ας θυμίσουμε το συμβάν από το οποίο ξεκίνησε αυτή η προσχώρηση στο κόμμα. Ο Ανρί Μπαρμπύς απηύθυνε τον Ιούλιο του 1925 έκκληση στους εργάτες του πνεύματος στην οποία εξέφραζε την αλληλεγγύη του στους καταπιεσμένους και καταδίκαζε τον πόλεμο που ξεκινούσε η Γαλλία εναντίον του Μαρόκου. Έναν αποικιακό πόλεμο γιατί ο ηγέτης των επαναστατών Αμπού Ελ – Κριμ ζητούσε ισότητα με τους Γάλλους.
Έτσι προκαλεί εντύπωση το γεγονός πως ένας από τους προσχωρήσαντες ο Λουί Αραγκόν –όταν ακόμη το κίνημα διήνυε την ιδεαλιστική του φάση, δηλαδή το 1924 είχε αποκηρύξει τη Ρωσική Επανάσταση διότι «στο επίπεδο των ιδεών… δεν είναι παρά μια ακαθόριστη κυβερνητική κρίση». Συμπλήρωνε με διάττορο ύφος –όπως το συνήθιζε «το πνεύμα της εξέγερσης υπεράνω κάθε πολιτικής.»